Daltonizm u dziecka

Daltonizm (nazywany także niedowidzeniem barwnym) to niezdolność do widzenia pewnych kolorów tak, jak widzi je większość ludzi. Zazwyczaj problemy pojawiają się w odróżnianiu między czerwienią a zieleńią, a czasami niebieskim.

Daltonizm zazwyczaj dotyka obu oczu i nie zmienia się przez całe życie. Jest to zazwyczaj schorzenie genetyczne (dziedziczne), ale może się także rozwijać w wyniku urazu oka lub mózgu - nabyty daltonizm.

W centralnej części siatkówki znajdują się dwa rodzaje komórek odpowiedzialnych za postrzeganie kolorów - pręciki i czopki. Pręciki reagują na poziomy światła, a czopki pomagają nam postrzegać trzy kolory: czerwony, zielony i niebieski. Połączenie tych trzech kolorów pozwala nam postrzegać całą paletę kolorów.

Jeśli niektóre z czopków są nieobecne, nie działają lub nieprawidłowo działają, czyli określają błędny kolor, osoba postrzega kolory w sposób nieprawidłowy. W przypadku ciężkiego daltonizmu wszystkie trzy rodzaje czopków są nieobecne. W przypadku łagodnego daltonizmu wszystkie rodzaje czopków są obecne, ale jeden z nich nie działa prawidłowo.

Rodzaje daltonizmu

Istnieją różne rodzaje daltonizmu. W przypadku łagodnego daltonizmu osoba może normalnie rozróżniać kolory w dobrym oświetleniu, ale może mieć trudności w złym oświetleniu. W najcięższej postaci daltonizmu osoba widzi wszystko w odcieniach szarości.

Daltonizm czerwono-zielony

Trudności w odróżnianiu kolorów zielonego i czerwonego to najczęstszy rodzaj daltonizmu.

Istnieją 4 rodzaje daltonizmu czerwono-zielonego:

Deuteranomalia - najczęstszy rodzaj daltonizmu czerwono-zielonego, w którym zieleń wydaje się czerwona. Zazwyczaj nie przeszkadza to w normalnych czynnościach.

Protanomalia - czerwone wyglądają na bardziej zielone i matowe. Ten rodzaj również nie wpływa znacząco na normalne czynności.

Protanopia, deuteranopia - niemożliwe jest rozróżnienie między czerwonymi a zielonymi kolorami.

Daltonizm niebiesko-żółty

Typ daltonizmu niebiesko-żółtego jest mniej powszechny niż czerwono-zielony. Osobom z tym rodzajem daltonizmu trudno jest odróżnić między niebieskim i zielonym lub między żółtym a czerwonym.

Istnieją 2 rodzaje daltonizmu niebiesko-żółtego:

Tritanomalia - trudno jest odróżnić między niebieskim i zielonym oraz między czerwonym a żółtym.

Tritanopia - niemożliwe jest rozróżnienie między niebieskim a zielonym, purpurowym a czerwonym lub żółtym a różowym. Wszystkie kolory wydają się również mniej wyraziste.

Całkowity daltonizm

W przypadku całkowitego daltonizmu (monochromatyzm), osoba nie jest w stanie odróżnić kolorów i widzi wszystko w odcieniach szarości. Ten rodzaj daltonizmu jest niezwykle rzadki.

Genetyka

W większości przypadków daltonizm jest spowodowany genetyką. Oznacza to, że daltonizm jest dziedziczony od rodziców i głównie przechodzi od matki na syna.

Rodzaj daltonizmu czerwono-zielonego dotyka około 8% mężczyzn i 0,5% kobiet. Jest to spowodowane tym, że gen odpowiedzialny za daltonizm czerwono-zielony znajduje się na chromosomie X.

Podczas zapłodnienia dziecko otrzymuje 23 pary chromosomów od rodziców, czyli 23 od ojca i 23 od matki. Jedna para chromosomów odpowiada za biologiczną płeć człowieka - chromosom płci. Kobiety mają dwa chromosomy X, podczas gdy mężczyźni mają jeden chromosom X i jeden chromosom Y.

Gen odpowiedzialny za daltonizm znajduje się na chromosomie X. Ponieważ kobiety mają dwa chromosomy X, jeden chromosom z "uszkodzonym" genem jest kompensowany przez drugi "zdrowy" chromosom. Dlatego kobiety są mniej podatne na daltonizm. Jednak jeśli kobieta odziedziczyła 2 chromosomy z "uszkodzonymi" genami, to będzie cierpiała na daltonizm.

Kobieta z daltonizmem przekaże swojemu dziecku chromosom X z "uszkodzonym" genem, ponieważ po prostu nie ma zdrowych. A jeśli jest to chłopiec, to także będzie daltonistą. A jeśli to dziewczyna, to wszystko będzie zależało od ojca. Daltonista ojciec = Daltonistka córka, nie daltonista ojciec = nie daltonistka córka.

Mężczyźni mają tylko jeden chromosom X, więc jeśli mają jeden wadliwy gen, to będą daltonistami. Ojciec może przekazać swojego wadliwego genu tylko swojej córce, co czyni ją nosicielem genu (a czasem daltonistką). A synowie dziedziczą chromosom Y, który nie ma nic wspólnego z daltonizmem.

Rodzaj daltonizmu niebiesko-żółtego dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn w równym stopniu, ponieważ nie jest przenoszony przez chromosomy płciowe.