Demencja

Demencja to zespół objawów charakteryzujący się pogorszeniem funkcji poznawczych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja i zdolność do nauki. Ten stan może znacząco wpływać na jakość życia pacjenta i jego bliskich. Jednym z często pojawiających się pytań w kontekście demencji jest pytanie, czy jest ona dziedziczna.

Typy demencji

Istnieje wiele różnych typów demencji, a badacze uważają, że u wielu osób z demencją może występować jednocześnie kilka rodzajów.

Choroba Alzheimera jest najczęstszym typem demencji. W ogromnej większości przypadków choroba Alzheimera nie jest dziedziczona. Tylko 1% przypadków można powiązać z predyspozycją genetyczną.

Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby Alzheimera jest wiek. Przede wszystkim choroba jest powszechna wśród osób w wieku od 70 do 80 lat. Jeśli choroba rozwijała się u twoich rodziców lub dziadków w tym wieku, to nie zwiększa to twojego indywidualnego ryzyka w porównaniu do innej części populacji.

Jednak jeśli choroba Alzheimera rozwijała się w młodszym wieku, zwiększa to ryzyko dziedziczenia choroby.

Innym powszechnym typem demencji jest demencja naczyniowa. Rozpoznaje się ją u 5-10% osób cierpiących na demencję. Uważa się, że jest ona spowodowana uszkodzeniem naczyń krwionośnych mózgu, na przykład w wyniku udaru.

W większości przypadków demencja naczyniowa nie jest dziedziczna. Jednak niektóre choroby, które mogą być dziedziczone (takie jak cukrzyca, choroby serca, nadciśnienie), mogą przyczynić się do rozwoju demencji.

Demencja czołowo-skroniowa występuje w przypadku uszkodzenia neuronów obszarów czołowych i skroniowych mózgu. Jest rzadka i ma tendencję do występowania w młodszym wieku niż inne formy demencji. Około 60% przypadków demencji czołowo-skroniowej dotyczy osób w wieku od 45 do 64 lat.

W większości przypadków przyczyny demencji czołowo-skroniowej są nieznane. W obecności tej choroby w rodzinie ryzyko rozwoju demencji wzrasta. Około 10-30% przypadków jest spowodowanych konkretnymi przyczynami genetycznymi.

Demencja czołowo-skroniowa, a także niektóre rzadkie formy demencji, mogą być związane z konkretnymi mutacjami genetycznymi. Jednak te przypadki zazwyczaj stanowią niewielki odsetek ogólnej liczby przypadków demencji.

Genetyka

Niektóre geny faktycznie zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju demencji. Jednak to nie oznacza 100% szans na zachorowanie. Te geny nie wywołują choroby, tylko zwiększają ogólne prawdopodobieństwo jej rozwoju.

Rozwój demencji

Uważa się, że zarówno czynniki genetyczne (na które nie możemy wpływać), jak i modyfikowalne czynniki stylu życia (czyli te, na które możemy wpływać: dieta, szkodliwe nawyki, aktywność fizyczna), odgrywają istotną rolę w rozwoju demencji.

Warto zauważyć, że wiek jest najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju demencji. Im starszy się stajesz, tym większe ryzyko wystąpienia tego stanu.

Jak zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji

Modyfikacja stylu życia może pomóc zmniejszyć ogólne ryzyko rozwoju demencji. Oto kilka wskazówek:

• Prowadź zdrowy tryb życia, w tym zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i rezygnację z palenia.
• Utrzymuj aktywność umysłową, ucząc się nowych umiejętności, grając w gry wymagające wysiłku intelektualnego.
• Kontroluj swoje choroby, takie jak nadciśnienie, cukrzyca i podwyższony poziom cholesterolu.

Podsumowanie

Demencja może mieć podłoże genetyczne, ale zależy to od konkretnego przypadku. Większość przypadków demencji nie ma nic wspólnego z dziedziczną predyspozycją. Wiek jest najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby.

Obecność demencji wśród najbliższych krewnych może zwiększać szanse na rozwinięcie się choroby, zwłaszcza jeśli demencja wystąpiła przed 60. rokiem życia.

Jeśli masz krewnych z demencją, ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem o swoim ryzyku rozwoju tej choroby. Lekarz może przeprowadzić badania, aby ustalić, czy istnieją jakiekolwiek czynniki genetyczne, które mogą zwiększać twoje ryzyko.